เหรียญเมืองยศ

เบิ่งเมืองยศผ่านเหรียญ

ทพ.อำนวยศิลป์ ครุสันธ์ ได้แลกเปลี่ยนมุมมองการมองประวัติศาสตร์ยโสธรผ่านเหรียญที่ระลึกต่างๆ
(ได้รับการอนุเคราะห์ข้อมูลเมื่อวันที่ 14 มกราคม 2554)

ภาพด้านหน้าและด้านหลังของเหรียญที่แจกในงานฉลอง พระบรมเจดีย์ศรีโสธร เป็นเหรียญที่ได้รับมาในขณะที่ไปช่วยกันเตรียมงานฉลองพระเจดีย์ (น่าจะจัดขึ้นในวันที่ 24 มีค.2514 ตามที่ปรากฏในเหรียญ) โดยหลวงตาพวงท่านนำมาแจกจ่ายให้ (น่าจะมีแจกในช่วงวันงานด้วย เป็นเหรียญที่เก็บไว้ในหิ้งพระที่บ้านมาโดยตลอด เมื่อนำออกมาดูผมพบว่าด้านหน้าเป็นภาพของ พระเทพปัญญามุนี ผมจึงได้นำไปเรียนถามกับคุณตา อดุลย์ เยรบุตร ซึ่งเป็นอาเขยว่า พระเทพปัญญามุนีท่านมีความสำคัญอย่างไรได้สร้างเหรียญที่ระลึกนี้เป็นรูปของท่าน เพราะในขณะที่ทำการก่อสร้างเจดีย์นั้น คุณตาอดุลย์ ท่านจะเป็นผู้ที่ไปดูแลการก่อสร้าง ท่านจึงให้ข้อมูลมาดังนี้

พระเทพปัญญามุนี (เฉย ยโสธโร) เป็นชาวยโสธรโดยกำเนิด เมื่อปี พ.ศ. 2461 ท่านได้อุปสมบทที่วัดสร่างโศรก ต่อมาในปี พ.ศ. 2466 ท่านได้ย้ายไปอยู่ที่วัดสัมพันธวงศ์ เมื่อไปอยู่ที่วัดสัมพันธวงศ์ท่านได้มีส่วนในการพัฒนาวัดในด้านต่าง ๆ จนกระทั่งปี พ.ศ. 2510 ท่านจึงได้ขึ้นดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัด สัมพันธวงศ์ ท่านจึงมีความประสงค์ที่จะสร้างพระเจดีย์ให้กับวัดในบ้านเกิดของท่าน จึงได้มอบเงินมาให้ทางวัดศรีธรรมารามเบื้องต้นเป็นเงิน 6,000 (หกพันบาทถ้วน) และได้เริ่มดำเนินการก่อสร้างในปี 2510 ต่อมาในปี 2511 การก่อสร้างได้ก่อสร้างชั้นฐานชั้น 1 แล้ว (ใช้จ่ายเงินไปประมาณ 4,000 บาท) พระมหานรินทร์ เจ้าอาวาสในขณะนั้น ได้ลาสิกขา จึงได้มีขั้นตอนต่าง ๆ ในการสรรหาเจ้าอาวาสใหม่จนกระทั่งได้ หลวงตาพวงท่านมาเป็นเจ้าอาวาส ท่านจึงได้ดำเนินการในการจัดหาทุนและดูแลการก่อสร่างต่อจนแล้วเสร็จ ใช้เงินในการก่อสร้างประมาณ 200,000 (สองแสนบาท) และได้จัดงานฉลองในเดือน มีนาคม 2514 พระเทพปัญญามุนี ท่านได้มรณภาพ ในเดือน มิถุนายน 2510 ในปีเดียวกับที่มีงานฉลองพระบรมเจดีย์ศรีโสธรนั่นเอง
-------------------------------------------------------------------------

ภาพเหรียญที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานเป็นที่ระลึก เมื่อครั้งเสด็จมายังอำเภอยโสธร 2498 เหรียญนี้ ได้มาจากคุณย่า คือ นางทองพูล ครุสันธิ์ (นามสกุลเดิม แซ่จัน) ซึ่งท่านเป็นภริยาของ นายเหลือ ครุสันธิ์ ซึ่งเป็นเจ้าของภาพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จอำเภอยโสธร ที่ประกฎ ในหนังสือ เบิ่งเมืองยศสุนทร ครับ (อนึ่งท่านเป็นลูกสาวของนายหมาเซียะ แซ่จัน ที่เป็นผู้สร้างสะพานข้ามคุ้มบ้านท่า – วัดศรีธรรม ตามที่ปรากฏในหนังสือ “เบิ่งเมืองยศสุนทร” )